19.3.14

Ψυχρός πόλεμος: Ολική επαναφορά…



Για μια ακόμη φορά ο Βλαντιμίρ Πούτιν κάνει την έκπληξη, προχωρώντας πολύ πιο γρήγορα από ότι περίμεναν όλοι, στο επόμενο βήμα, προσαρτώντας ουσιαστικά την Κριμαία στην «μαμά» Ρωσία, τσαλακώνοντας μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα για μια ακόμη φορά το προφίλ του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπαράκ Ομπάμα, και την εικόνα της Ουάσινγκτον στα μάτια των συμμάχων της στην Κεντρική Ευρώπη.




Όπως όλα δείχνουν έχουμε με πολύ γοργούς ρυθμούς ολική επαναφορά σε ένα κλίμα Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη, το οποίο ξεκινάει από την ίδια ακριβώς αιτία που ξεκίνησε και την πρώτη φορά, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τη σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ – Σοβιετικής Ένωσης (ΗΠΑ – Ρωσίας σήμερα) για τον έλεγχο της Ανατολικής Ευρώπης…


Έχοντας διαβάσει ως φοιτητής πριν από αρκετά χρόνια το εκπληκτικό βιβλίο της, Lynn Ethridge Davis, με τίτλο, «Ο Ψυχρός Πόλεμος Αρχίζει – Σοβιετο – Αμερικανική Σύγκρουση για την Ανατολική Ευρώπη», μετά τις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ωρών, αισθάνομαι ότι ξαναζώ τα γεγονότα της εποχής εκείνης τα οποία περιγράφει με γλαφυρό τρόπο στο βιβλίο της η συγγραφέας.
Βέβαια το παιχνίδι σήμερα παίζεται, τουλάχιστον στο στάδιο που βρισκόμαστε τώρα, σε οικονομικό επίπεδο και σε μια εποχή που η τεχνολογία, οι επικοινωνίες, και οι κοινωνίες σε όλο τον πλανήτη έχουν αλλάξει έτη φωτός από το 1945. Παρόλα αυτά οι ομοιότητες είναι ανησυχητικές.
Όπως έκανε τότε η Σοβιετική Ηγεσία, έτσι και σήμερα ο Βλαντιμίρ Πούτιν, αδυνατώντας να ανταγωνιστεί τη Δύση οικονομικά και τεχνολογικά, εκμεταλλεύεται την παρουσία ρωσικού πληθυσμού στο έδαφος μιας γειτονικής χώρας για να επιδείξει δύναμη πολύ πιο πέρα από τα εδάφη τα οποία έχει καταλάβει.
Άλλωστε, είναι σαφές εδώ και πολύ καιρό ότι ο Πούτιν χρησιμοποιεί την εθνική αναβίωση, ειδικά την ιδέα της Ρωσίας ως ανεξάρτητου παγκόσμιου παίκτη με το δικό του κόσμο, έτσι ώστε να νομιμοποιήσει την κυριαρχία του.
Σύμφωνα με αυτό το όραμά του η Ουκρανία πρέπει να ευθυγραμμιστεί στρατηγικά με τη Ρωσία, και η κυριαρχία της πρέπει να είναι περιορισμένη.
Παρόμοιες είναι και οι ομοιότητες των αντιδράσεων των ηγετών της Δύσης σήμερα με τους ηγέτες της Δύσης τότε.
Κυρίως η αδυναμία τους να προχωρήσουν σε ουσιαστική δράση αποτροπής των σχεδίων της Ρωσίας.
Σαν αποτέλεσμα ενισχύουν την αντίληψη του Πούτιν ότι θα συνεχίσουν να επιλέγουν τις σχέσεις τους με τη Ρωσία από το να προστατεύσουν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Η στάση αυτή θυμίζει πάρα πολύ τη στάση της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας το 1938 στην Τσεχοσλοβακία της οποίας εδάφη θυσιάστηκαν στο βωμό του σλόγκαν «ειρήνη στην εποχή μας» του Τσάπερλεν.
Τι μαθήματα μπορεί να πάρει κανείς από την περίπτωση της Κριμαίας σήμερα και εδαφών της Τσεχοσλοβακίας τότε.
Πρώτον, ότι η στρατηγική του διαλόγου με τον Πούτιν είναι ανεδαφική και άσκοπη. Εκτός βέβαια από την περίπτωση που η Δύση αποφασίσει να προχωρήσει σε μια αποφασιστική προσέγγιση της κρίσης με διαμόρφωση συγκεκριμένων στόχων.
Δηλώσεις του τύπου, «η Ρωσία είναι στη λάθος πλευρά της ιστορίας» του Μπαράκ Ομπάμα, είναι άσκοπες και δεν έχουν κανένα ειδικό βάρος.
Η Δύση θα πρέπει να σταματήσει να αντιδρά στις κινήσεις του Πούτιν με σοκ και δέος. Σοκαρισμένη από το γεγονός ότι δρα ατιμώρητος και δέος απέναντι στην πανέξυπνη τακτική του.
Δεν υπάρχει σοβαρή ανάλυση που να μην παραδέχεται ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν πολύ μεγαλύτερη επιρροή και πηγές από τη Ρωσία, η οποία πάσχει από ένα έντονα προβληματικό πολιτικό σύστημα και ένα εξαντλημένο οικονομικό μοντέλο.
Εκείνο που στερείται ηγεσία της Δύσης είναι η επιθυμία να αποδεχτεί το πολιτικό και οικονομικό κόστος της υπεράσπισης των αξιών που ισχυρίζεται ότι πιστεύει και προστατεύει.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις η ηγεσία της Δύσης και ειδικά ο Μπαράκ Ομπάμα, θα πρέπει να αντιληφθεί ότι η στρατηγική του κατευνασμού όπως και στο παρελθόν έτσι και σήμερα, δεν μπορεί να διασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ευρώπη, ακόμα και όταν καλύπτεται κάτω από τη σκέπη της δημιουργικής εμπλοκής. Και οπωσδήποτε έχει πάει στα τάρταρα η πολιτική της «επανεκκίνησης» με τη Ρωσία, που εφάρμοσε σαν Υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη θητεία Ομπάμα, η Χίλαρι Κλίντον.
Όταν έχεις να κάνεις με έναν ηγέτη του οποίου η πίστη καθορίζεται από την αντίληψη ότι «ο αδύνατος ηττάται « οι δυτικές κυβερνήσεις πρέπει να αποδείξουν τη βούλησή τους.
Μόνο σε αυτή τη βάση μπορεί η κρίση στην Ουκρανία να αντιμετωπιστεί χωρίς ουσιαστικά να διακυβεύεται η διατλαντική ασφάλεια.
Όσο αφορά τον Βλαντιμίρ Πούτιν, διαφεύγει από την προσοχή όλων ότι μπορεί να προσάρτησε την Κριμαία, αλλά στην ουσία έχασε την Ουκρανία.

Τόμας Τζέφερσον

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου