Ρωσία: Μια χώρα… μαφία!

Μπαίνοντας στο 2016, ο Πούτιν είναι ένας πολύ διαφορετικός πολιτικός απ’ αυτό που ήταν πέρσι. Οι πιο σημαντικές αλλαγές του δεν έχουν να κάνουν τόσο με τα πεπραγμένα του των τελευταίων 12 μηνών, όσο με την δικαιοσύνη δυο ξένων χωρών (Βρετανία και Ισπανία), και έναν αριθμό Ρώσων και δυτικών δημοσιογράφων και ακτιβιστών.

 

Ο Νονός της Μόσχας;

Χάρη σε αυτούς, οι άλλοτε φήμες περί διαφθοράς και συνεργασίας του Κρεμλίνου με το οργανωμένο έγκλημα έχουν πάψει να είναι τέτοιες, και έχουν  περάσει ως επίσημες καταγγελίες στην δημόσια σφαίρα…

Στις αρχές του 2015, έλαβαν χώρα 34 μέρες ακροαματικών διαδικασιών στο Λονδίνο σε σχέση με τον θάνατο του Alexander V. Litvinenko, του Ρώσου μυστικού πράκτορα, που πέθανε από δηλητηρίαση πολώνιου το 2006 στην Αγγλία. Χρόνια τώρα οι δημοσιογραφικές φήμες (και διάφορα βιβλία) θέλουν την ρωσική κυβέρνηση και τον ίδιο τον Πούτιν να είναι μπλεγμένοι στο έγκλημα, αλλά χρειάστηκε να περάσει μια ολόκληρη δεκαετία προκειμένου το ζήτημα να φτάσει στις δικαστικές αίθουσες.

Οι ακροαματικές διαδικασίες, που έγιναν κατά παραγγελία του υπουργείου Εσωτερικών της Βρετανίας, επισήμως θεωρούνται «έρευνα» και όχι δίκη, αλλά έγιναν σε δικαστήριο υπό την προεδρία του συνταξιούχου δικαστή Sir Robert Owen. Μια δίκη θα ήταν αδύνατο να γίνει, αφού η Μόσχα αρνείται να εκδώσει τους δυο ύποπτους για τον φόνο.

Οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν σνομπάρει την όλη διαδικασία. Ο συνήγορος της Μητροπολιτικής Αστυνομίας Richard Horwell δήλωσε οργισμένος: «Το Κρεμλίνο δεν πρέπει να παραπονιέται αν ο κόσμος το θεωρεί υπεύθυνο για τον θάνατο του Litvinenko… απ όλους τους στόχους του θύματος, ο Πούτιν ήταν ο πιο συχνός». Το τελικό πόρισμα του δικαστή αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα την 21^η Ιανουαρίου.

Τον περασμένο Μάιο, Ισπανοί εισαγγελείς απήγγειλαν κατηγορίες για ξέπλυμα χρημάτων εναντίον 27 ατόμων, ολοκληρώνοντας έτσι μια δεκαετή ενδελεχή μυστική έρευνα. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι και αρκετοί υψηλά ιστάμενοι Ρώσοι αξιωματούχοι, μερικοί εκ των οποίων έχουν επιχειρήσεις και ακίνητα στην Ισπανία.

Η 488 σελίδων δικογραφία αναφέρει έναν σημερινό βουλευτή του ρωσικού κοινοβουλίου, καθώς και έναν πρώην υπουργό Άμυνας της Ρωσίας. Υπάρχουν μάλιστα αποδείξεις για διασύνδεση μεταξύ του φερόμενου ως αρχηγού της σπείρας Gennady Petrov, και του κλειστού και στενού κύκλου συνεργατών του Πούτιν στο Κρεμλίνο.

Στις αρχές του περασμένου μήνα, το γερμανικό τηλεοπτικό κανάλι ZDF πρόβαλλε δυο ταινίες για τον Πούτιν. Η μια παρουσίασε ένα περιεκτικό πορτρέτο του Ρώσου προέδρου, με γνωστά από το παρελθόν στοιχεία και εικόνες. Η άλλη, με τίτλο The Trace of Moscow, συνδέει την υπόθεση Litvinenko με εκείνη της Ισπανίας. Φαίνεται πως ο μακαρίτης έψαχνε να βρει τις διασυνδέσεις μεταξύ του Πούτιν και του οργανωμένου εγκλήματος που έφεραν στο φως οι ισπανικές διωκτικές αρχές.

Χάρη εν μέρει στην οργάνωση Open Russia, που ιδρύθηκε από τον πρώην μεγιστάνα του πετρελαίου Mikhail Khodorkovsky, ο οποίος πέρασε δέκα χρόνια στη φυλακή και τώρα ζει «εξόριστος» στο Λονδίνο, οι δυο ταινίες «έπαιξαν» στο ρωσόφωνο ίντερνετ. Η οργάνωση τις μετέφρασε και τις ανέβασε στο σάιτ της.

Μια άλλη υπόθεση διαφθοράς που ξεδιπλώθηκε μέσα στο 2015, έχει σχέση με την οικογένεια του Πούτιν. Στις αρχές του έτους, το ρωσικό RBC δημοσίευσε μια έρευνα σχετικά με την τεράστια χωροταξική επέκταση ενός πανεπιστημίου, σε γη που ανήκει εν μέρει στο κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας, και η υπόλοιπη στο ρωσικό δημόσιο.

Η έρευνα, που ήταν ενδελεχέστατη, παρουσίασε λεπτομερή στοιχεία για το μέγεθος του όλου έργου, καθώς και την εμπλοκή σε αυτό πολλών μεγαλόσχημων Ρώσων πολιτικών και επιχειρηματιών. Απέφυγε όμως να ονομάσει την γυναίκα που ήταν επικεφαλής, και η οποία αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη. Το μόνο που αναφέρθηκε είναι το συνηθισμένο ρωσικό όνομα Katerina Tikhonova, και ότι είχε θεαθεί δημοσίως παρέα με τον Kirill Shamalov, γιο ενός κολλητού του Πούτιν.

Την επόμενη μέρα ο δημοσιογράφος Oleg Kashin ανέβασε στο μπλογκ του ένα άρθρο με τίτλο: «Είναι αυτή». Όπως έγραψε, η Katerina Tikhonova είναι η κόρη του Πούτιν!

Ο εκπρόσωπος τύπου του προέδρου απάντησε λέγοντας «δεν ξέρω ποια είναι… πολλές κοπέλες έχουν θεωρηθεί κόρες του Πούτιν κατά καιρούς». Στη συνέχεια, το πρακτορείο Reuters δημοσίευσε μια έρευνά του για την διαφθορά στη Ρωσία, αναφέροντας ότι πράγματι η 29χρονη Tikhonova είναι κόρη του Πούτιν, και ότι ο Shamalov είναι ο σύζυγός της, και ότι αμφότεροι είναι δισεκατομμυριούχοι.

Μια ακόμη έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο αποκαλύπτει διασυνδέσεις μεταξύ του Ρώσου Γενικού Εισαγγελέα, και της πιο διάσημης οικογένειας οργανωμένου εγκλήματος της χώρας. Αυτού του είδους οι κατηγορίες είναι συνήθεις το τελευταίο διάστημα, ακόμη και μέσα στην ίδια την Ρωσία, με αποτέλεσμα να τεθούν και από τον Πούτιν στην διάρκεια της ετήσιας συνέντευξης τύπου που έδωσε την 17/12.

Απέρριψε όλες τις κατηγορίες, και αυτές για την κόρη του, λέγοντας πως δεν συζητάει  οικογενειακά του ζητήματα. «Οι συγγενείς μου δεν μπλέκονται με επιχειρήσεις, δεν μπλέκονται με την πολιτική, δεν χώνουν την μύτη τους πουθενά», είπε.

Το ότι ο ίδιος ο Πούτιν πρέπει σήμερα να απαντάει σε τέτοιες κατηγορίες αποδεικνύει ότι αρχίζει να υπάρχει πλέον μια νέου είδους θέαση της χώρας του. Η Ρωσία είναι μια μαφιόζικη χώρα, όχι επειδή διοικείται όπως η μαφία, αλλά επειδή διοικείται από το οργανωμένο έγκλημα.

Masha Gessen

New York Times

Απόδοση: S.A.